VAT, czyli dramat niepewności

03 października 2012

Do końca 2010 roku przy zakupie nowego samochodu przedsiębiorca mógł odliczyć pełną stawkę VAT. Wtedy też polski przemysł zaliczył jeden z najwyższych wzrostów sprzedaży nowych samochodów osobowych. Po 1 stycznia 2011 możliwe jest odliczenie maksymalnie 6000 zł VAT. Od osobówki nie odliczymy także VAT od paliwa. To znacznie zwiększa koszty funkcjonowania floty samochodowej. W 2011 roku z kolei znacznie wzrosła sprzedaż samochodów ciężarowych.

Piotr Tabor

Ford Mondeo cena netto [zł] 79 800,00 cena brutto [zł] 85 800,00

Dość popularny samochód we flocie. Do zakupu zachęca ciekawy design, komfortowy środek, a także atrakcyjna cena samochodu. Do porównania wykorzystaliśmy samochód wyposażony w dwulitrowy silnik benzynowy o mocy 145 KM.

ŠkodaOctavia / wersja VAN cena netto [zł] 73 100,00 brutto [zł] 79 100,00

ŠkodaOctavia VAN 65 934,96 cena brutto [zł] 81 100,00

Tego samochodu nie może zabraknąć w żadnym zestawieniu aut flotowych. Jeden z najpopularniejszych samochodów flotowych. Jego główne atuty to niezawodność, niskie koszty eksploatacji i zakupu. Porównaliśmy wersję osobową wyposażona w silnik 2.0TDI, a także wyposażoną w ten sam silnik – VAN, z homologacją ciężarową.

Toyota Hilux cena netto [zł] 97 560,98 cena brutto [zł] 120 000,00

To według polskich przepisów pełnoprawna ciężarówka, umożliwiająca 100% odliczenia VAT-u, zarówno od zakupu samochodu, jak i od paliwa tankowanego do samochodu. Mimo homologacji ciężarowej samochód jest w pełni funkcjonalny i może być wykorzystywany na co dzień. Wersja porównywana w zestawieniu ma czworo drzwi oraz pięć miejsc dla pasażerów w środku.

Honda CR-V cena netto [zł] 101 200,00 cena brutto [zł] 107 200,00

To SUV, który mimo rozmiarów przypominających Hiluksa nie podlega odliczeniu pełnego VAT-u od zakupu samochodu czy paliwa. Do porównania wykorzystaliśmy najtańszą wersję wyposażoną w silnik benzynowy o pojemności dwóch litrów.

Odliczenie VAT-u skłania coraz więcej przedsiębiorstw do tego, by kupić samochody z homologacją ciężarową, nawet jeśli ich do końca nie potrzebują. Trudno się temu dziwić, potencjalne korzyści z odliczenia pełnego VAT-u od zakupu paliwa i samochodu to łakomy kąsek dla firmy. Trzeba jednak pamiętać, że zakaz odliczenia podatku VAT od samochodów osobowych wprowadzony jest tylko czasowo i początkowo miał być zniesiony z końcem 2012 roku. Niestety, nowy projekt Ministerstwa Finansów przedłuża ten zakaz o kolejny rok, czyli VAT od samochodów osobowych będziemy mogli odliczać od 1 stycznia 2014 roku.

Postanowiliśmy sprawdzić, jak możliwość odliczenia podatku VAT od paliwa, a także zakupu samochodu, wpływa na całkowity koszt eksploatacji samochodu w firmie. Czy lepiej kupić droższego pikapa z możliwością odliczenia VAT, czy też tańszy, ekonomiczniejszy samochód osobowy bez możliwości odliczenia podatku? Jest to, oczywiście, obrazowe, uproszczone i schematyczne działanie, ale pozwalające pokazać efekt skali i nieprzystosowanie naszych przepisów do potrzeb rynku. Do porównania wykorzystaliśmy jedne z najbardziej popularnych samochodów użytkowanych w firmach. Dla wszystkich samochodów przyjęliśmy czas użytkowania trzy lata, a średni roczny przebieg na poziomie 30 tys. km.

Jak wspomniałem wyżej, od samochodów osobowych możemy odliczyć tylko 60% VAT, nie więcej jednak niż 6000 zł. Droższa Toyota Hilux dla prywatnej osoby, dla przedsiębiorcy już na starcie jest tańsza o blisko 8000 zł. Również zwiększony koszt zakupu ŠkodyOctavii Van (która droższa jest od zwykłej wersji o 2000 zł) szybko się zwraca. Octavia Van w cenie netto jest tańsza o ponad 7000 zł (czyli blisko 10% wartości całego samochodu! – patrz Tabela 1.).

Analiza kosztów paliwa również pokazuje, jak dużą cześć ceny za paliwo pochłania podatek VAT. Wydawałoby się, że kupno samochodu z homologacją ciężarową dla przedsiębiorstwa to po prostu konieczność. O ile różnica w kosztach używania Toyoty Hilux i Hondy CRX w kwotach brutto jest prawie niezauważalna (200 zł rocznie), jeśli popatrzymy na kwoty netto, to okaże się, że Hilux każdego roku zaoszczędził dla nas ponad 3000 zł! Niemniej jednak, by mieć pełny obraz tego, czy faktycznie opłaca się kupić samochód z homologacją ciężarową, warto zsumować całościowo koszty zakupu samochodu, paliwa i sprawdzić, nie tylko ile VAT zaoszczędzimy, ale także ile pieniędzy z budżetu firmy faktycznie wydamy – Tabela 2.

Najtańszym autem w zestawieniu, mimo nie najmniejszej ceny zakupu, okazała się ŠkodaOctavia w wersji Van, co nie może być dla nikogo zaskoczeniem. Oszczędny silnik wysokoprężny, homologacja na samochód ciężarowy i relatywnie niska cena zakupu to główne czynniki sukcesu. W porównaniu do osobowej wersji samochód w ogólnym rozrachunku po trzech latach okazał się być tańszy o około 13 000 zł. Niestety, nie ma nic za darmo. Octavia Van zmieści tylko dwie osoby, a poziom komfortu w całym samochodzie jest znacznie niższy niż w wersji osobowej, nie wspominając o jej znacznie mniejszej funkcjonalności. Toyota Hilux również okazała się tańsza od Hondy CR-V o blisko 10 000 zł.

Odliczenie VAT od paliwa i zakupu samochodu bardzo się opłaca i to fakt niepodważalny, ale też nie możemy przeceniać tego aspektu podczas wyboru samochodu do floty. Jeśli potrzebujemy komfortowej limuzyny, jaką jest bez wątpienia Ford Mondeo, kupno na siłę droższego pikapa tylko po to, by odliczać VAT, nie jest uzasadnione ekonomicznie. Mimo odliczenia VAT koszty eksploatacji pikapa są znacznie wyższe niż limuzyny klasy średniej, zupełnie odwrotnie do poziomu komfortu, którym Mondeo bije pikapy na głowę. Jeśli jednak rozważamy zakup do firmy SUV-a, warto jest rozważyć zakup samochodu z homologacją ciężarową. Mimo wyższej ceny zakupu i kosztów eksploatacji, możliwość odliczenia podatku zniweluje tę różnicę i odpłaci się z nawiązką.

Do wszystkich wyliczeń warto wziąć pod uwagę fakt, że od początku 2014 roku Ministerstwo Finansów będzie zmuszone do zniesienia czasowego zakazu odliczenia VAT od paliwa i zakupu samochodów osobowych. Wtedy sytuacja zmieni się diametralnie i przypuszczalnie sprzedaż samochodów ciężarowych (pikapów czy też osobowych przerobionych na ciężarowe) znów mocno spadnie, na rzecz normalnych osobówek. Możemy tylko z utęsknieniem czekać na rok 2014, w myślach wydawać potencjalnie zaoszczędzone pieniądze i mieć nadzieję, że rząd niczego nie wymyśli. Tabela: Koszty paliwa poszczególnych modeli