Czarne skrzynki obowiązkowe w samochodach. Nie tylko osobowych
Od lipca wszystkie nowe samochody homologowane w Unii Europejskiej muszą być wyposażone w tzw. czarne skrzynki. Rejestrator danych zdarzeń (EDR) montowany jest przez producenta. Zapisywać będą dane na 5 sekund przed i po zdarzeniu drogowym. Kto je może odczytać?
Chodzi o bezpieczeństwo, czyli rejestrowanie parametrów pojazdu, na podstawie których można odtworzyć kluczowe chwile przed i po zdarzeniu drogowym. Po co? By łatwiej było ustalić okoliczności i przebieg a w konsekwencji winnych.
Od 7 lipca 2024 roku wszystkie nowo rejestrowane samochody kategorii M1 (osobowe) i N1 (dostawcze do 3,5t) będą musiały być wyposażone w tzw. czarne skrzynki, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2144 (autobusy i pojazdy ciężarowe powyżej 3,5 t od 7 stycznia 2026 r.).
Urządzenia to nic innego jak rejestratory danych na temat zdarzeń (z ang. EDR – Event Data Recorder), która mają na celu wyjaśnianie przyczyn wypadków.
Rejestratory będą zapisywać dane przez 5 sekund przed i po zdarzeniu drogowym, a dostęp do nich będą mieć wyłącznie upoważnione osoby, takie jak służby ratunkowe, śledczy, eksperci od bezpieczeństwa ruchu drogowego, producenci pojazdów oraz warsztaty naprawcze.
W teorii dane zapisane w czarnych skrzynkach nie będą mogły być powiązane z danymi osobowymi, czyli nie będzie można przypisać ich do konkretnego kierowcy. Poza tym odczyt ma być możliwy wyłącznie na polecenie przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości. W teorii.
Nie tylko prędkość
Czarne skrzynki będą monitorować i zapisywać różnorodne parametry, wśród nich: przyspieszenie wzdłużne i boczne, ruch obrotowy pojazdu, ciśnienie w układzie hamulcowym, kąt obrotu kierownicy, prędkość obrotową silnika, tryb pracy skrzyni biegów, stopień otwarcia lub zamknięcia przepustnicy, prędkość jazdy czy moment obrotowy. Działanie systemów bezpieczeństwa, takich jak poduszki powietrzne, pasy bezpieczeństwa i ich napinacze, również będą rejestrowane.
Należy podkreślić, że EDR mogą odegrać kluczową rolę w wielu sytuacjach. W przypadku wypadków śmiertelnych, gdy nie było świadków, mogą dostarczyć niezbędnych informacji o przebiegu zdarzenia. Mogą też służyć jako dowód w sądzie, gdy pojawia się spór co do wypadku.
Analiza danych z EDR jest również istotna do opracowywania nowych systemów bezpieczeństwa i do szkolenia kierowców, co może prowadzić do poprawy ich nawyków – tłumaczy Mikołaj Krupiński, rzecznik prasowy Instytut Transportu Samochodowego.
Dane anonimowe
Zgodnie z unijnymi przepisami, producenci pojazdów muszą zapewnić, że dane z rejestratorów EDR są chronione przed manipulacją i będą anonimowe. Informacje mają być dostępne w formacie nadającym się do odczytu maszynowego, bez możliwości identyfikacji osoby fizycznej.
Producenci muszą również udostępniać dane techniczne i narzędzia diagnostyczne potrzebne do pozyskiwania i interpretacji danych z EDR. Dane te mają być dostępne przez standardowe interfejsy i odpowiednio zabezpieczone przed nieautoryzowanym dostępem.
Komisja Europejska wprowadza również znormalizowane protokoły komunikacyjne ułatwiające dostęp do informacji z EDR.
Szanowni Państwo,