Oddychasz – płać

09 września 2010

Firmy użytkujące samochody zobowiązane są do ponoszenia tzw. opłaty za korzystanie ze środowiska. Tego rodzaju opłaty dotyczą również wprowadzania innych substancji zanieczyszczających powietrze, glebę lub wodę.   Podstawa prawnaObowiązek ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska uregulowany jest w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.). Omawiane opłaty wnoszą przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego oraz osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki. Opłaty wnoszą również jednostki organizacyjne oraz osoby fizyczne, które korzystają ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia. Gdzie należy wnieść opłatę za gospodarcze korzystanie ze środowiska? Zgodnie z art. 277 ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska opłatę środowiskową uiszcza się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska. Może się zdarzyć sytuacja, że przedsiębiorca ma oddziały w innym mieście niż siedzibę główną. Wówczas opłatę będzie uiszczać na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego dla danego oddziału, jeżeli w ramach tego oddziału będzie mieć miejsce korzystanie ze środowiska. Odmiennie sytuacja przedstawia się w przypadku samochodów (art. 277 ust. 2 ustawy). Tutaj opłatę środowiskową należy uiścić we właściwym urzędzie ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego z samochodu (zgodnie z siedzibą firmy). Wysokość opłatyZgodnie z art. 284 ustawy Prawo ochrony środowiska wysokość należnej opłaty podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie. Obowiązek naliczania wysokości opłat środowiskowych i ich uiszczania powstaje, gdy firma w jakikolwiek sposób emituje gazy lub pyły do powietrza czy wprowadza do ziemi np. ścieki. Tak samo jest, gdy przedsiębiorca pobiera wodę (nie dotyczy to poboru wody z wodociągu miejskiego oraz odprowadzania ścieków do kanalizacji) lub składuje odpady. Wystarczy, że w przedsiębiorstwie wykorzystywane są samochody służbowe, by trzeba było obliczyć wysokość należnej opłaty. Wysokość opłaty uzależniona jest od stopnia korzystania ze środowiska. Im więcej zostanie wyemitowane gazów, pyłów do powietrza lub ścieków wprowadzonych do ziemi tym wyższa będzie opłata. Wysokość opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 2008 r. w sprawie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska (Dz. U. Nr 196, poz. 1217) - tabela D załącznika nr 1 do tego rozporządzenia. Zgodnie z art. 291 ustawy – Prawo ochrony środowiska stawki opłat, ustalone powyższym rozporządzeniem podlegają z dniem 1 stycznia każdego roku podwyższeniu w stopniu odpowiadającym średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Wysokość stawek za rok następny, uwzględniając dotychczasowe zmiany wysokości stawek oraz opisaną wyżej zasadę, ogłasza w drodze obwieszczenia minister właściwy do spraw środowiska, nie później niż do dnia 21 października każdego roku. Obecnie jest to obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 18 sierpnia 2009 roku w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2010. W przypadku, gdy należna opłata nie przekracza kwoty 400 zł za pół roku opłaty środowiskowej nie należy uiszczać. Nie zwalnia to jednak od obowiązku prowadzenia ewidencji dotyczącej korzystania ze środowiska.  Ewidencję z informacjami o ilości wyemitowanych do środowiska substancjach lub ewidencję wraz z opłatą należy przekazać marszałkowi województwa, do którego należy uiszczać opłatę, raz na pół roku w terminie do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza. W ewidencji na podstawie której wylicza się wysokość należnej opłaty za wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza, wykazuje się ilość i rodzaj spalonego paliwa w różnych pojazdach (w samochodach, wózkach widłowych, itp.). Opłata za samochódWysokość należnej opłaty za samochody wykorzystywane w przedsiębiorstwie stanowi iloczyn ilości zużytego paliwa (w tonach, z uwzględnieniem różnej gęstości paliwa) i jednostkowej stawki opłat. Wyliczenie gęstości paliwa to przykładowo: litr benzyny to 0,755 kg, litr oleju napędowego - 0,84 kg, litr gazu płynnego - 0,5 kg. Jeżeli samochód spalił 5 tys. litrów benzyny, to po przeliczeniu gęstości otrzymujemy 3,750 tony) benzyny. Ilość tę mnożymy przez stawkę jednostkową. Stawki są inne dla samochodów osobowych, inne dla ciężarowych, różne w zależności od wieku pojazdu (im samochód starszy, tym wyższa stawka jednostkowa). Najwyższa opłata jest wówczas, gdy przedsiębiorstwo ma samochody zarejestrowane po raz pierwszy przed 30 czerwca 1995 r., najniższe - w przypadku pojazdów spełniających normy ekologiczne Euro5. Ze stawek jednostkowych dla pojazdów o normach ekologicznych Euro5 i Euro4 można korzystać dopiero za pierwsze półrocze 2009 roku. Od 2009 roku wprowadzono również jednostkowe stawki za spalanie biodiela oraz gazu ziemnego. W przypadku opłat za samochody zasilane gazem ziemnym wysokość stawek jednostkowych zależy natomiast od tego, czy silnik był dostosowywany fabrycznie, czy przerabiany na taki rodzaj paliwa. W przypadku pojazdów przystosowanych fabrycznie opłaty środowiskowe będą niższe.Obowiązek ponoszenia opłaty za samochody spoczywa na przedsiębiorstwie użytkującym samochody. W przypadku najmu samochodu z opcją zarządzania kartami paliwowymi konieczność ponoszenia opłaty nadal spoczywa na użytkowniku, umowa na korzystanie z kart paliwowych zwyczajowo podpisywana jest tylko za pośrednictwem firmy wynajmu samochodów, firma ta nie jest zaś stroną umowy. Możliwe jest jednak takie skonstruowanie umowy aby firma zarządzająca samochodami przejęła za klienta również obowiązek sporządzania zestawień do opłaty środowiskowej. Kary za brak opłat i/lub nie prowadzenia ewidencjiZa nie wnoszenie opłat za korzystanie ze środowiska przedsiębiorca narażony jest na poniesienie kary. W przypadku wykazania przez inspekcję środowiska konieczności ponoszenia opłaty i braku wywiązania się z tego obowiązku przedsiębiorstwo zostanie zobowiązane do zapłaty zaległych opłat wraz z odsetkami do pięciu lat wstecz. Przedsiębiorstwo może jednak również samo uregulować zobowiązanie wsteczne. Może również wystąpić z wnioskiem o nienaliczanie odsetek z tytułu niezapłaconych w terminie należności. Ponadto na przedsiębiorstwo może zostać nałożona kara administracyjna. Kary mogą być nałożone, jeżeli firma nie przedstawi ewidencji z informacjami dotyczącymi korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat. W przypadku gdy wyliczenia zostaną wykonane błędnie Marszalek województwa ma prawo do określenia opłaty w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy opłatą należną a wynikającą z wykazu. Przedsiębiorca ma prawo wniesienia odwołania od decyzji marszałka do samorządowego kolegium odwoławczego w ciągu 14 dni od jej otrzymania. Magdalena Jakubowska