Zarządzanie ryzykiem we flotach samochodowąych
Klient firmy Car Fleet Management oczekuje produktu, który pozwoli mu korzystać z samochodu przez określony czas, a jednocześnie daje pewność stabilnych kosztów finansowania i eksploatacji. Rata miesięczna jest stała, niezależnie od bieżących cen samochodów używanych, wzrostu stawek serwisu czy kosztów części zamiennych. Full Service Leasing (FSL, inaczej wynajem długoterminowy), to swoiste „ubezpieczenie”od rynkowych wahań cen samochodów czy kosztów ich użytkowania. Ryzyka, które pokrywa firma CFM, można podzielić na te związane z finansowaniem oraz ryzyka kosztów eksploatacji. Ryzykiem finansowym jest naturalna zmienność stóp rynkowych – stanowcza większość kontraktów to umowy oparte na stałej stopie procentowej. Dzięki temu raz uzgodniona stawka (przy założeniu niezmienności parametrów czas – limit przebiegu) obowiązuje przez cały okres trwania kontraktu i umożliwia klientowi dokładne budżetowanie kosztów finansowania pojazdu. Równie istotną kwestią jest wartość rezydualna pojazdu, czyli wartość pojazdu po zakończeniu kontraktu. Kontrakty firm CFM w większości mogą być zakwalifikowane jako umowy leasingu operacyjnego – spełniają warunki wymagane przez polskie i międzynarodowe przepisy podatkowe. FSL to „prawdziwy” leasing operacyjny z ryzykiem wartości rezydualnej po stronie finansującego. W praktyce każdy pojazd ma określoną indywidualnie wartość rezydualną, tj. prognozowaną wartość rynkową po zakończeniu kontraktu. Uwzględnia ona okres leasingu i założony limit kilometrów. Klient spłaca więc tylko koszty rynkowej utraty wartości danego auta. Jeżeli zaś ceny pojazdów używanych w ciągu 3–4 lat trwania umowy leasingu spadną poniżej założonej RV (czego byliśmy świadkami w ostatnich latach), to finansujący ponosi koszty takich zmian. FSL pokrywa również ryzyko kosztów odsprzedaży samochodów po okresie leasingu – szczególnie jeśli zależy nam na uzyskaniu dobrej, czyli możliwie wysokiej ceny. Sprzedaż na rynku wtórnym – szczególnie identycznych pojazdów – może trwać 2–4 miesiące. To generuje koszty finansowe: niepracujący kapitał zamrożony w autach czy konieczność dodatkowego ubezpieczenia. Pokrywane przez firmy CFM ryzyka związane z eksploatacją samochodów to głównie koszty serwisu, nieprzewidywalności nowych modeli samochodów czy też wydatki na ubezpieczenia. Już przy tworzeniu oferty firma CFM dokonuje projekcji kosztów na cały okres leasingu, aby przedstawić klientowi zryczałtowaną miesięczną opłatę serwisową. Podstawowa kompetencja firmy CFM to szacowanie nakładów na przeglądy gwarancyjne i pogwarancyjne, a także na awarie i naprawy, które mogą wystąpić w okresie leasingu. W zakresie opłaty serwisowej są też zwykle koszty zakupu, sezonowej wymiany i przechowania opon, jak również ubezpieczenie (często w wariancie stałej, wieloletniej stawki), assistance oraz samochód zastępczy. Największe ryzyka serwisowe wiążą się naturalnie z nowymi modelami samochodów, pojazdami rzadko występującymi na polskim rynku lub należącymi do producentów o słabo rozwiniętej sieci serwisowej. By stworzyć ofertę, czyli wycenić ryzyka wszystkich elementów tworzących usługę Full Service Leasingu, firma CFM przyjmuje – w porozumieniu z klientem – maksymalny limit kilometrów. To właśnie przebieg samochodu, obok czasu użytkowania, bezpośrednio determinuje wszelkie koszty serwisu, opon czy ryzyka związane z wartością rezydualną. Dla zachowania równowagi firma CFM pokrywa wszelkie ryzyka przy założeniu tzw. normalnego użytkowania, zgodnego z przeznaczeniem pojazdu oraz przyjętymi parametrami Czas – Przebieg. Odchylenia od ustalonych parametrów wymagają oczywiście weryfikacji ryzyk. Usługa FSL jest doskonałym narzędziem dla firm aktywnie zarządzających kosztami w aspekcie TCO (z ang. Total Cost of Ownership), czyli całkowitego kosztu utrzymania floty obejmującego wszystkie kategorie kosztów związanych z użytkowaniem samochodów. Kreowanie polityki flotowej, rozwiązań ekologicznych, dobór marek, modeli, rodzaju paliwa oraz ostateczny proces budżetowania ułatwia klientowi fakt, iż to partner CFM-owy przejmuje ciężar nieprzewidywalności kosztów oraz rynkowych fluktuacji. Na bazie stałej raty FSL niezwykle łatwo jest oceniać praktyki zarządzania oraz wprowadzać zmiany, a ryzyka finansowe i serwisowe po stronie dostawcy, pozwalają klientowi koncentrować się na własnym biznesie.
Ireneusz Tymiński
Komentarz: "Określenie wartości rezydualnej jest z definicji leasingu ryzykiem CFM. Spotkałem się jednak podczas negocjacji kontraktu z opiniami przedstawicieli CFM, że z uwagi na kryzys i nieprzewidywalność rynku samochodów używanych w okresie 3–4 lat, RV może być zmieniona przez finansującego w trakcie trwania kontraktu. Ryzyko serwisowe nie zawsze musi leżeć bezpośrednio po stronie CFM. Coraz więcej importerów i dilerów oferuje umowy serwisowe, czy ryczałtowe, które przez okres leasingu za stałą opłatą miesięczną gwarantują bezpieczeństwo serwisowe CFM. Problemem w umowach serwisowych z CFM jest określenie ponoszenia przez nich kosztów jedynie przy normatywnym zużyciu części, podzespołów czy opon. Kto i na jakiej podstawie może określić te normy? Słyszałem opinie o konieczności wytrzymałości klocków hamulcowych do przebiegu 40 000 km. Przy wcześniejszym zużyciu kosztem wymiany obciążony zostaje klient – bzdura! Jeszcze większym absurdem jest twierdzenie CFM, że po przebiegu 40 000 km wymieniają tylko dwie opony, gdyż takie są ich założenia (tylko które opony? prawe, lewe, przednie czy tylne?). CFM próbują przenosić koszty serwisowe na klienta na podstawie swoich założeń, które powinny być jedynie ich własną tajemnicą ustalania stawek serwisowych." - Andrzej Rumiński, specjalista ds. transportu, Polskie Książki Telefoniczne
Szanowni Państwo,