Umowa leasingowa tylko na papierze - czy to się zmieni?

24 marca 2019

Umowę leasingu można zawrzeć tylko w formie papierowej. To jedyny taki przypadek w sektorze usług finansowych. Czy rynek wart 150 miliardów złotych doczeka się zmian w przepisach, które są niezbędne do jakichkolwiek innowacji?

Art. 709 (2) Kodeksu cywilnego mówi wprost: "Umowa leasingu powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności". Oznacza to, że niezależnie od przedmiotu umowy, czy jest nim samochód, maszyna budowlana czy drukarka, konieczne jest zachowanie formy pisemnej. Dlaczego?

Prawny archaizm

- To ewidentny archaizm. Papierowa forma w umowie leasingu to jedyny

przypadek w sektorze usług finansowych. Umowę kredytu, pożyczki, faktoringu

czy rachunku bankowego można zawrzeć elektronicznie - wyjaśnia Paweł Punda,

radca prawny specjalizujący się w nowych technologiach. - Utrzymywanie w

Kodeksie cywilnym konieczności zawierania umowy leasingu w formie papierowej

jest całkowicie niezrozumiałe, skoro umowę kredytu, w wyniku której również

powstaje zobowiązanie finansowe, można zawrzeć choćby sms'em - dodaje. Taką

możliwość przewiduje Prawo bankowe, które w art. 7. precyzuje: "Oświadczenia

woli związane z dokonywaniem czynności bankowych mogą być składane w postaci

elektronicznej". W ocenie Pawła Pundy, zmiana przepisów jest konieczna,

jeśli rynek leasingu ma się dalej rozwijać i wejść na ścieżkę innowacji.

Nowoczesny użytkownik może być w szoku

Problem postanowił nagłośnić Łukasz Domański, prezes Carsmile, internetowej

platformy, za pośrednictwem której można wyleasingować lub wynająć samochód.

- Mam wrażenie, że ta papierowa forma umowy zawieranej z klientem wywiera

piętno na całej branży leasingowej, zniechęcając ją do elektronizacji

wszelkich procesów, czyli w efekcie ogranicza innowacyjność rynku wartego

prawie 150 mld złotych - ocenia Łukasz Domański. Carsmile wystartował w

czerwcu ub.r. oferując możliwość wynajęcia lub wyleasingowania auta bez

wychodzenia z domu. - O ile w przypadku wynajmu, możemy podpisać z

użytkownikiem umowę elektronicznie (jest ona akceptowana sms'em, a

weryfikacja danych osobowych następuje poprzez przelew bankowy - przyp.

red.), to w przypadku leasingu konieczne jest przekazanie papierowych

dokumentów, a zatem osobisty kontakt z klientem - wyjaśnia Domański.

Użytkownicy platformy nie kryją zdziwienia taką formą. - Mamy nowoczesnych,

mobilnych klientów, przyzwyczajonych do tego, że w banku mogą dziś wszystko

załatwić elektronicznie i za każdym razem musimy im tłumaczyć, że formę

papierową narzucają nam przepisy i musimy jej dochować pomimo faktu, że

jesteśmy platformą internetową - relacjonuje szef Carsmile.

Przepaść między leasingiem a bankami

W ocenie Domańskiego, część firm leasingowych jest świadomych konieczności

elektronizacji umów, są nawet takie, które byłyby w stanie udostępnić kanały

cyfrowe w ciągu kilku miesięcy. Zdecydowanie więcej jest jednak takich,

które nie myślą jeszcze kategorią "digital". - Jest to o tyle zaskakujące,

że spółki leasingowe to w wielu wypadkach część większej grupy kapitałowej

skupionej wokół banku. Mamy więc w jednej grupie kapitałowej sytuację, w

której w banku uznaje się, że klient jest mobilny, aktywnie korzysta z

nowych technologii, aby zaoszczędzić swój cenny czas, a w leasingu każe się

temu samemu klientowi podpisywać papierowe dokumenty - dziwi się szef

Carsmile. Być może wynika to z faktu dynamicznego wzrostu branży w ostatnich

latach. Skoro bez większych nakładów na IT rynek rośnie o ponad 20% z roku

na rok, to być może większe inwestycje nie są po prostu teraz potrzebne.

Inaczej jest w sektorze bankowym, gdzie potężna konkurencja między bankami,

zmusza je do ciągłej pogoni za nowinkami technologicznymi, co sprawia, że

polski sektor bankowy jest innowacyjną gwiazdą na mapie świata.

Domański zwraca przy tym uwagę, że pod hasłem "digitalizacja" branży

leasingowej kryje się nie tylko kwestia umów, które są niejako zwieńczeniem

procesu obsługi klienta. Chodzi tu również o sposób składania wniosków czy

ocenę zdolności kredytowej. - W bankach gros tych procesów ma już od dawna

formę elektroniczną. Dziś mówi się o tym, do których czynności można

wykorzystać sztuczną inteligencję. Branża leasingowa jest na początku tej

drogi - podsumowuje szef Carsmile.

Carsmile