LPG ciągle na fali
Różnorodność oferty i zaawansowanie techniczne rozwiązań dedykowanych paliwu LPG z pewnością może zaskoczyć niewtajemniczonych. Mimo rozwoju elektromobilności LPG ma przed sobą przyszłość i wkrótce może stać się ekologicznym paliwem alternatywnym.
LPG (Liquified Petroleum Gas) to płynny gaz będący mieszanką przede wszystkim propanu i butanu, który może powstawać w sposób naturalny, w wyniku procesów zachodzących w złożach gazu ziemnego i ropy naftowej, jak też sztuczny. W tym drugim przypadku propan-butan jest produktem ubocznym procesu rafinacji.
Pierwsze wykorzystanie w motoryzacji tego paliwa miało miejsce już w 1912 roku. Samochody na LPG są od kilku dekad trwałym elementem polskiego pejzażu motoryzacyjnego, a sam rynek cechuje się dużą stabilnością. Pojazdy z zasilaniem LPG wybierane są głównie z powodu znacznie niższych kosztów eksploatacji. Zastosowanie instalacji ma szczególny sens przy większych przebiegach rocznych. Inwestycja w dodatkową instalację LPG zwykle zwraca się po przebiegu 20–30 tys. km, jednak trzeba pamiętać o częstszych przeglądach. W przypadku nowego pojazdu będą one miały miejsce co rok, a nie po trzech latach od zakupu, jak ma to miejsce dla innych nowych pojazdów. Do tego po 10 latach użytkowania potrzebna będzie ponowna homologacja lub wymiana butli LPG w pojeździe. Nie są to jednak istotne uciążliwości, biorąc pod uwagę, ile zaoszczędzimy. Na przykład koszt przejechania stu kilometrów Dacią Sandero LPG wyniesie ok. 20 zł (przy cenie 1 l LPG na poziomie 2,60 zł). Te same 100 km odpowiednikiem benzynowym przejedziemy za kwotę 37 zł (przy cenie 1 l Pb 5,30 zł). Różnica jest więc blisko dwukrotna.
Sprzedaż autogazu w ogólnej konsumpcji LPG w Polsce ma udział ok. 75% i w najbliższych trzech latach raczej on się nie zmieni. W 2019 roku w segmencie autogazu sprzedano w Polsce 1925 tys. ton LPG (dane za 2020 rok zostaną opublikowane po koniec kwietnia br.), co oznaczało wzrost o 4,9%. Rok 2020 będzie z pewnością słabszy, ze względu na rozwijającą się pandemię, która miała wpływ na znaczące ograniczenie podróży, tak prywatnych, jak i służbowych.
Polska jest liderem w Unii Europejskiej w zakresie konsumpcji autogazu oraz wielkości sieci dystrybucji. Jeśli wliczylibyśmy Turcję do Europy to okazałoby się, że aż 75% autogazu na rynku Starego Kontynentu sprzedawana jest w trzech krajach: Turcji (38%), Polsce (19%) oraz Włoszech (18%). Polscy kierowcy mogą korzystać z ok. 7600 punktów tankowania LPG, z czego prawie 6500 zlokalizowanych jest na stacjach paliw. W Niemczech takich obiektów jest 6800, a w pierwszej trójce znalazły się też Włochy – z liczbą ok. 5 tys. stacji. Według CEPiK w 2019 roku zarejestrowanych było w Polsce ok. 3,3 mln pojazdów z instalacją LPG, które stanowić miały 14,3% całego parku samochodowego. Od tej liczby należy odjąć trudną do oszacowania, pokaźną liczbę tzw. martwych dusz, czyli pojazdów, które nie są już użytkowane lub nie istnieją, ale nadal funkcjonują w bazie rejestracji. Dodajmy, że na koniec 2019 roku na światowych drogach poruszało się prawie 27 mln samochodów na autogaz, czyli 330 tys. więcej niż rok wcześniej. Mogły być one tankowane na ok. 79 tys. stacji.
Według prognoz SHV Energy konsumpcja LPG w kolejnych latach będzie w Europie wzrastać, ale równolegle będzie spadał jego udział w pojazdach komunalnych, które coraz częściej będą wykorzystywać energię elektryczną i gaz ziemny. Szansą na utrzymanie poziomu zainteresowania LPG i jego dalszą popularyzację jest rozwój produkcji bio-LPG, który nie powstaje z paliw kopalnych. Dzięki niemu możemy zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych nawet o 80% w porównaniu z paliwami konwencjonalnymi. Niektóre kraje, np. Wielka Brytania, już założyły, że zamierzają rezygnować z produkcji i wykorzystania LPG pochodzącego z procesu rafinacji. Do 2040 roku bio-LPG ma zastąpić to paliwo w stu procentach. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że podobną drogą pójdą inne kraje, a stosowne przepisy w tym względzie zostaną również wprowadzone w całej Unii Europejskiej. Na razie jeszcze koszty produkcji bio-LPG są zbyt wysokie i niekonkurencyjne w zestawieniu z tworzeniem paliw konwencjonalnych, ale w ciągu kilku dekad bio-LPG może się stać istotnym paliwem alternatywnym.
Auto Gaz Śląsk
Firma Auto Gaz Ślask od 1994 roku oferuje szereg usług w zakresie projektowania, wytwarzania i wdrażania systemów zasilania paliwami gazowymi. Firma jest autoryzowanym reprezentantem producenta urządzeń, elementów i osprzętu specjalnego, które wchodzą w skład samochodowych instalacji gazowych – firmy TARTARINI AUTO. W ofercie firmy są m.in. systemy wtrysku sekwencyjnego EVO01 reduktory, elektrozawory, mieszalniki. Auto Gaz Śląsk świadczy również usługi z zakresu projektowania instalacji, jej urządzeń i elementów przeznaczonych dla LPG, CNG, DME i H2CNG.
BRC
Włoska firma BRC rozpoczęła działalność w latach 60. Obecnie jest ona czołowym włoskim liderem w produkcji i sprzedaży kompletnych systemów i podzespołów LPG i CNG. BRC specjalizuje się również w przydomowych stacjach tankowania CNG pod marką BRC Compressors, BRC FuelMakers, Cubogas oraz produkcji podzespołów elektronicznych – BRC Electonik Division, BRC Car Service. Polskim koncesjonerem BRC jest firma Czakram Sp. z o.o. Sp. k. z Tarnowa.
ElpiGaz
Firma ELPIGAZ jest jednym z czołowych dostawców i producentów gazowych układów zasilania pojazdów, zbiorników LPG cylindrycznych i toroidalnych, a także ciśnieniowych zbiorników powietrza oraz sprężarek. W ofercie nie zabrakło także instalacji LPG i wtrysków gazu Stella i Vela. Produkowane są one w czterech liniach: EXTRA Line, EXCLUSIVE Line, Stella Polare i Vera Freestyle. Elpigaz wprowadził też m.in. instalację LPG przeznaczoną do zasilania silników Diesla pod nazwą DEGAmix w ramach linii DUAL FUELline.
LPG Tech
LPGTECH Sp. z o.o. jest jednym z wiodących w Polsce i na świecie producentów systemów autogazu LPG i CNG. Od niemal 10 lat zespół specjalistów pracuje nad tworzeniem mikroprocesorowych sterowników, wtryskiwaczy gazu oraz wielu innych rozwiązań do instalacji autogazu pod marką Tech. W ofercie znajdziemy bogatą gamę sterowników CNG/LPG (serie: Tech Symbio, Tech One, Tech Duo a także serie Tech200 i Tech 300 oraz Tech 300 OBD). Do tego LPGTECH dostarcza wtryskiwacze Tech-Dragon i Tech Yeti, a także liczne akcesoria, m.in. centrali, interfejsy i emulatory.
Landi Renzo
Landi Renzo jest jednym z czołowych dostawców instalacji LPG na pierwszy montaż dla producentów aut. Powszechnie ich instalacje wykorzystuje koncern Renault oraz Škoda. Firma oferuje instalacje Omegas – dla silników z wielopunktowym wtryskiem paliwa, w tym z silników turbo. Dla pojazdów o większej mocy dedykowana jest instalacja Omegas Evo. System Landi Renzo Omegas Direct stanowi nową ewolucję konwencjonalnego systemu sekwencyjnego gazu LPG: został zaprojektowany do przekształcania silników z bezpośrednim wtryskiem paliwa.
Prins Autogaz
Holenderska firma Prins swoje działania skupia na rozwoju technologii LPG i systemów do nowych silników, czyli V generacji popularnie nazywanej dotryskiem, oraz VI generacji Prins Direct LiquiMax, czyli ciekłego wtrysku gazu do aut z bezpośrednim wtryskiem benzyny. Zestawy do montażu są dedykowane pod kątem silnika i modelu samochodu, co zapewnia odpowiednią współpracę z silnikiem przez cały okres eksploatacji pojazdu. Firma oferuje również m.in. system Diesel blend umożliwiający konwersję silnika Diesla na silnik dwupaliwowy, poprzez zastąpienie określonych ilości diesla gazem LPG lub CNG. Ciekawym rozwiązaniem w ofercie jest także unikalny dodatkowy system dozujący ValveCare, jaki ma za zadanie zapewniać silnikowi odpowiednią dawkę specjalnego dodatku chroniącego zawory przed przedwczesnym zużyciem.
STAG
STAG Autogas Systems to marka produktów instalacji autogaz LPG i CNG stworzona przez spółkę AC S.A. w 1999 roku. Pod tą marką oferowana jest obecnie bardzo szeroka gama produktów, m.in. sterowniki LPG/CNG, listwy wtryskowe, reduktory LPG, emulatory, przełączniki, wskaźniki poziomu LPG, wariatory LPG, czujniki ciśnienia, filtry, zawory, a także sprzęt warsztatowy. Jednymi z nowszych rozwiązań są bardzo przydatne aplikacje mobilne: GasComputer, STAG Mobile i STAG w trasie.
Bartosz Czubała
Dyrektor Handlowy w Prins Autogaz Sp. z o.o.
Fleet: Panie Bartoszu, czy boom na instalacje LPG minął? Pojawiają się coraz nowocześniejsze silniki, dużo mówi się o napędzie EV, hybrydach. Czy LPG się obroni?
Bartosz Czubała: Polski kierowca cały czas lubi oszczędzać, a montaż instalacji LPG w samochodzie daje nam taką możliwość. Od wielu lat Polska jest potęgą pod kątem liczby samochodów na naszych drogach, które jeżdżą zasilanie autogazem. Jest to już ponad 3 miliony pojazdów, czyli prawdopodobnie więcej niż liczba samochodów EV w całej UE.
Silniki z wtryskiem bezpośrednim nie są już taką nowością. Jeden z największych producentów instalacji LPG, holenderska firma Prins, prowadzi nad nimi prace już prawie 20 lat, zdobywając przez ten czas niezbędne doświadczenie. Oferowane przez nich zestawy są dedykowane do konkretnego silnika, co zapewnia porównywalne osiągi, niskie koszty eksploatacji oraz bezawaryjną jazdę.
Obecnie jest ogromny nacisk na rozwój napędów hybrydowych oraz EV. Hybrydy odnajdują się w naszej rzeczywistości, jednak pod warunkiem analizy ich specyfiki. Jest wielu kierowców, którzy użytkują je na trasach szybkiego ruchu oraz autostradach, gdzie ten system napędu do końca się nie sprawdza. Po krótkim czasie zwracają się z pytaniem o możliwość montażu instalacji gazowej w ich samochodzie. Najlepszym przykładem są tu taksówki, które w wersji hybrydowej mają już najczęściej zamontowaną instalację LPG. Nie mogąc uzyskać spalania podanego przez producenta, szukają możliwości ograniczenia kosztów eksploatacji i trafiają do warsztatów montujących systemy LPG. Dodając do tego o wiele wyższy koszt zakupu samochodów, opcja z LPG jest jedynym rozsądnym wyborem.
Co do EV, tu cały czas mamy więcej ograniczeń niż realnych korzyści. Cena takiego samochodu jest nieporównywalnie wyższa niż tej samej klasy z konwencjonalnym silnikiem. Zasięg jest ograniczony, a dostęp do stacji ładowania słaby. Jeżeli dodamy do tego długi czas ładowania oraz wysokie opłaty za prąd w szybkich ładowarkach, to pozostaje jeden argument – ekologia. I tu nagle okazuje się, że ten „zielony” samochód wcale nie jest taki zeroemisyjny. W Polsce, przy obecnym miksie energetycznym, realna emisja CO2 samochodu elektrycznego jest dużo wyższa niż takiego zasilanego LPG.
Czy LPG jest paliwem ekologicznym?
Tak. Silniki zasilane tym paliwem emitują mniej zanieczyszczeń – emisja CO2 spada nawet o 12%, a cząstek stałych, jakie są składnikiem smogu, nawet o 98%! Społeczeństwo nie zdaje sobie z tego faktu sprawy, gdyż w ogólnym trendzie na fali są „elektryki” i wszyscy skupiają się na ich zachwalaniu, nie biorąc na serio problemu zużytych baterii, które po pewnym czasie w ilościach masowych będą magazynowane, gdzie się da. Jeżeli dodamy do tego fakt, że materiały użyte do produkcji podzespołów podlegają łatwemu recyklingowi, jest to rozwiązanie bardzo ekologiczne.
Dużo się mówi o ulgach na zakup nowych samochodów elektrycznych. Pomijam już fakt, że są one bardzo drogie i wielu kierowców nie stać na tak drogie auta, to ich liczba ma znikomy wpływ na punktową emisję zanieczyszczeń. Średnia wieku samochodów w Polsce to znacznie powyżej 10 lat. Są nikłe szanse, że nagle większość kierowców przesiądzie się do nowych samochodów, których emisja jest niska. Z różnych powodów pozostaną przy swoich autach. I tu jest dużo do zrobienia. Proszę pomyśleć, o ile może spaść łączna emisja zanieczyszczeń, jeżeli wyposażymy te samochody w zasilanie LPG? Infrastruktura jest na to gotowa – mamy rozbudowaną sieć specjalistycznych warsztatów, łatwy dostęp do stacji tankowania LPG, technologia jest dopracowana i popularna. Nic, tylko wdrożyć procedury wspierające takie rozwiązanie. LPG jest realnym rozwiązaniem wspierającym ekologię. W prosty i szybki sposób możemy poprawić jakość powietrza, którym wszyscy oddychamy.
Właściciele firm, fleet managerowie często myślą, że jest jedna instalacja gazowa, tymczasem rozwój technologii nastąpił także w tej dziedzinie. Czy obecne systemy znacząco różnią się od tych sprzed dekady?
Przez ostatnie lata dokonał się znaczący rozwój techniczny silników. Mają mniejszą pojemność, pojawiły się wszechobecne turbosprężarki, wtrysk bezpośredni, filtry GPF oraz coraz bardziej restrykcyjne normy emisji spalin. To wszystko miało wpływ na coraz wyższy stopień skomplikowania ich budowy.
Producenci systemów LPG muszą cały czas rozwijać swoje produkty, aby silniki zasilane LPG nadal spełniały te surowe normy. Starsze generacje silników znikają z ofert nowych modeli. Ich miejsce zajmują bezpośrednie wtryski. Najnowsze silniki mają po dwa wtryskiwacze na cylinder – jeden pośredni, a drugi bezpośredni. Te rozwiązanie wymagają od producentów instalacji LPG ogromnej wiedzy i doświadczenia.
Na przykład holenderski Prins swoje działania i rozwój skupia na tej technologii. Oferuje dwa typy systemów do nowych silników, czyli V generację popularnie nazywaną dotryskiem, oraz VI – fazę ciekłą. Zestawy są dedykowane pod kątem silnika i modelu samochodu, co zapewnia odpowiednią współpracę z silnikiem przez cały okres eksploatacji pojazdu. Montaż LPG jest możliwy do większości obecnie oferowanych modeli, od małych samochodów miejskich, przez popularny segment C, samochody dostawcze, aż po luksusowe modele SUV.
Musimy jednak pamiętać o tym, aby przed decyzją o zakupie konkretnego modelu samochodu i silnika zweryfikować, czy do niego jest oferowany odpowiedni zestaw.
Bardzo ważnym zagadnieniem jest zużycie benzyny w trakcie jazdy na gazie. Wiadomo, że im więcej silnik jej spala, tym wyższy jest koszt przejechania każdego kilometra. Dlatego też przed decyzją o montażu należy zweryfikować ten parametr. Instalacje gazowe dostarczane przez firmę Prins zapewniają dotrysk benzyny na poziomie 5%, co dla wielu producentów jest wynikiem nieosiągalnym. Dzięki tej technologii silnik w naszym samochodzie nadal jest bezpieczny, tankując paliwo nawet 50% taniej.
Część fleet managerów chce bazować na rozwiązaniach oferowanych przez importerów. Jednak ta oferta jest ograniczona. Lista modeli z LPG w salonach nie pozwala nam na swobodny wybór samochodu, który chcemy kupić. Coraz częściej decydują się na kontakt z firmami, które wyposażą wybrany przez nich samochód w instalację gazową. Mają świadomość, że często wiąże się to z utratą gwarancji na silnik, jednak na rynku są dostępne rozwiązania w formie polisy ubezpieczeniowej, które zabezpieczają użytkownika przed ryzykiem ponoszenia kosztów ewentualnej naprawy.
Na Państwa stronie znalazłem coś, co przykuwa uwagę każdej osoby szukającej optymalizacji: kalkulator oszczędności. Gdyby to było takie proste, większość fleet managerów decydowałaby się na takie rozwiązanie. Zapytam więc przewrotnie, jakie są minusy instalacji LPG?
Musimy mieć świadomość, że wraz z rozwojem silników zmieniły się także instalacje LPG. Te zmiany miały wpływ na ich cenę, która zauważalnie wzrosła w stosunku do rozwiązań stosowanych w starszych silnikach.
Inną kwestią jest zmiana w budowie samochodów, które utrudniają montaż zbiornika LPG. Niektóre z nowych samochodów nie mają przygotowanego miejsca na koło zapasowe, a właśnie w tym miejscu najczęściej montuje sie ten zbiornik. Dlatego czasami pojawia się kwestia ograniczonej przestrzeni ładunkowej lub bagażowej samochodu. Ale nawet pomimo tych trudności, na końcu jest wymierna korzyść finansowa, która przekonuje managerów do wyboru takiego rozwiązania.
Dużym ułatwieniem jest możliwość serwisowania instalacji LPG przez dealera, który sprzedał samochód. Jednak w wielu przypadkach okazuje się to niemożliwe. Ponieważ oferta nowych samochodów z LPG jest ograniczona, trzeba szukać takich rozwiązań u innych dostawców instalacji LPG. Bazują oni na swojej sieci autoryzowanej, dzięki czemu sprawne serwisowanie instalacji jest możliwe. Ta dodatkowa wizyta w serwisie LPG i tak jest rekompensowana dużymi oszczędnościami dzięki używaniu dużo tańszego i ekologicznego paliwa, jakim jest LPG
Ten, kto naprawdę szuka oszczędności i pełnej mobilności w swoich flotach, musi w swojej kalkulacji uwzględnić auta zasilane LPG.
Szanowni Państwo,