MŚP w recesji – najgorsze wyniki od trzech lat

02 stycznia 2013

W czwartym kwartale 2012 r. przedsiębiorstwa sektora MŚP działały już w klimacie recesji. Dla wielu z nich zastój i dekoniunktura to realna ocena gospodarczej rzeczywistości – wynika z badania Instytutu KerallaResearch za IV kwartał 2012 r. Wskaźnik nastrojów KERNA, na który składają się oceny sytuacji ekonomicznej kraju i własnej firmy, spadł w czwartym kwartale wyraźnie, bo aż do minus 75,52 pkt., czyli do poziomu, jakiego nie notowano od 2009 r. Najsilniej obciążyły go opinie tych właścicieli firm, którzy negatywnie postrzegają czwarty kwartał nie tylko w zakresie kondycji kraju, ale również we własnym biznesie nie spodziewają się pozytywnych zmian. Idą zwolnieniaPrzedsiębiorcy informują o malejącej marżowości i silnej presji na sprzedaż po niższych cenach. Równocześnie koszty działalności wciąż są wysokie, stąd firmy ograniczają inwestycje, tnąc wydatki. Dodatkowo przedsiębiorcy częściej sygnalizują chęć zwalniania pracowników. Aktualnie Index ZAIR, który informuje o skali inwestycji (zakupach), obniżył się do minus 74,8 punkta, co jest niższym wynikiem o 22,14 pkt. w porównaniu z jesienią 2009 r.Praktycznie w każdym z badanych obszarów przedsiębiorcy informują o redukowaniu wydatków. Dotychczas głównie dotyczyło to inwestycji związanych z zakupem nowych technologii, maszyn, sprzętu IT, samochodów, mebli, wyposażenia, remontów itd. W obecnym kwartale oszczędności dotkną także pracowników, ponieważ więcej firm MŚP informuje, że będzie zwalniać, nie zatrudniać (12,8% firm zamierza redukować etaty w tym kwartale i jest to największy odsetek od 2009 roku).Z badania KerallaResearch wynika, że nieliczne inwestycje głównie będą kierowane na reklamę, która ma uchronić przed jeszcze gorszą sprzedażą (wydatki na marketing chce ponieść 26% przedsiębiorców). 15,7% badanych firm zaplanowało inwestycje w maszyny i urządzenia, w środki transportu (10,5%) i np. w oprogramowanie (10,5%). Niska ocena gospodarkiW ostatnim kwartale roku aż 57,3% przedsiębiorców uważa, że kondycja gospodarcza Polski w poprzednich 3 miesiącach uległa pogorszeniu. Równocześnie zaledwie 2,2% przedsiębiorców oceniło, że sytuacja gospodarcza polepszyła się, co jest najniższym odsetkiem optymistów odkąd prowadzone są pomiary, czyli od 2009 r. Udział firm wskazujących, że sytuacja w gospodarce nie uległa specjalnym zmianom, wynosi 38,2%.Ponad 72% przedsiębiorców uważa, że gospodarki Europy i Polski wyjdą z kryzysu dopiero w roku 2014 lub nawet później. Nadzieję na to, że w przyszłym roku skończy się kryzys, ma jedynie 10,2% small biznesu. W firmach coraz gorzejŹle oceniana jest też sytuacja w samych przedsiębiorstwach. Po czwartym kwartale pozytywnie oceniających firm jest jedynie 18,3%, co oznacza niewielki wzrost w relacji do poprzedniej fali pomiaru i spadek wobec roku poprzedniego tego samego okresu. Wówczas optymistów zanotowano ponad 20%.Gorsze informacje przynosi natomiast odczyt dotyczący pesymistów, ponieważ ich udział wzrósł znacząco. Rok temu, jesienią, rzadziej niż co trzeci badany oceniał źle sytuację ekonomiczną swojej firmy (27,7%). Dziś negatywne opinie podziela już blisko 40% ankietowanych (37,8%). Analizując ten wynik kwartał po kwartale, widoczne jest zachowanie negatywnego trendu ocen obejmujących własną firmę od początku 2012 r. Przyszłość w czarnych barwachWśród badanych dominują prognozy gorszej kondycji gospodarczej kraju. W opinii 45% badanych kondycja ekonomiczna Polski jeszcze w czwartym kwartale br. pogorszy się, co stanowi wzrost o 2,7 pkt. proc. kw./kw., a jednocześnie jest to największy odsetek przedsiębiorców pesymistów, jaki Instytut KerallaResearch zarejestrował od początku prowadzenia badania, czyli 2009 r. Nigdy dotąd też, tak niewielu badanych spodziewało się polepszenia sytuacji gospodarczej kraju. Optymistów jest aktualnie już tylko 5,8%.Wzrasta liczba przedsiębiorców, którzy obawiają się o przyszłą kondycję ekonomiczną własnej firmy. Aktualnie już ponad 30% firm spodziewa się pogorszenia sytuacji, a równolegle spada udział oczekujących poprawy (dziś zaledwie 23%). W porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego przybyło głównie ocen negatywnych (30,2% wobec 25,5% r./r.). Informacja o badaniuBadanie przeprowadzono na próbie N=600 przedsiębiorstw zatrudniających do 250 osób (MŚP). Próba jest ogólnopolska, reprezentatywna. W badaniu biorą udział wyłącznie firmy prywatne, prowadzące aktywną działalność zarobkową (firmy aktywne, niepaństwowe). Opracował Eryk Chilmon