Uczmy się przewidywać

O tym, że prawa fizyki są nieubłagane, szczególnie dobitnie wiedzą doświadczeni kierowcy pojazdów ciężarowych. Wiedzę tę w sposób praktyczny część z nich może odświeżyć podczas zajęć w ramach programu Bezpieczna Flota PZU. Tym razem wzięliśmy udział w szkoleniu kierowców firmy POLOmarket odbywającym się w Toruńskiej Akademii Jazdy. Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego to jeden z nadrzędnych celów przyświecających programowi Bezpieczna Flota PZU. Z racji znacznych przebiegów i dużego wpływu na ruch drogowy szczególne istotne znaczenie mają szkolenia kierowców pojazdów ciężarowych. Masa i gabaryty takich samochodów mogą stwarzać potencjalnie znacznie większe zagrożenie na drodze niż pojazdy osobowe. Ciężarówki poruszają się co prawda wolniej, ale mają znacznie mniejsze możliwości reakcji na nieoczekiwaną sytuację na drodze oraz wielokrotnie dłuższą drogę hamowania. Przy nawet niewielkich prędkościach i z pozoru błahych sytuacjach wypadki ciężarówek mogą nieść dalece poważniejsze następstwa, zarówno społeczne, jak i dla poszkodowanych. W ramach szkolenia Bezpieczna Flota PZU wiedza kierowców pojazdów ciężarowych jest weryfikowana i podnoszona podczas zajęć teoretycznych oraz praktycznych prób na specjalnych trasach. Instruktorzy za szczególnie istotne uznają wykształcenie umiejętności jazdy defensywnej oraz przewidywania rozwoju sytuacji na drodze i reakcji na nią z dużo większym wyprzedzeniem niż ma to miejsce w przypadku aut osobowych. Prostym, ale – jak wskazują obserwacje na drodze – niekoniecznie często stosowanym sposobem uniknięcia problemów na drodze jest zachowywanie odpowiednio dużego dystansu od pojazdu poprzedzającego. Pozwala on nam w sytuacji krytycznej na wyhamowanie pojazdu, zapanowanie nad autem, ale też niekiedy zmianę toru jazdy. A przypomnijmy, że jazda z prędkością 60 km/h oznacza, że nim samochód zareaguje na zmianę kierunku ruchu, to przejedzie dotychczasowym torem jazdy jeszcze kilkanaście metrów. Kolejnym istotnym elementem szkolenia jest wyuczenie umiejętności przewidywania rozwoju sytuacji na drodze, np. podczas pokonywania zakrętów, za którymi nie widać, co nas na drodze czeka. Tu kierowcy uczulani są, aby w zakręty wchodzić z mniejszą prędkością, niż sugerują ich nawyki i doświadczenia, a w momencie, gdy droga jest pusta, możemy przyśpieszać już od połowy zakrętu, gdyż już wtedy na zestaw działa mniejsza siła boczna. Niestety, jak zaznacza Adam Knietowski, Instruktor Techniki Jazdy – Polska jest krajem wybitnie tranzytowym, to powoduje ogromne natężenie ruchu, a infrastruktura absolutnie niedopasowana do potrzeb transportu kołowego. Drogi są często źle skonstruowane utrudniając momentami bezpieczny przejazd dużymi zestawami ciężarowymi. Przykładem są choćby źle wyprofilowane ronda z wysokimi wysepkami i ciasnymi skrętami. Nieumiejętny przejazd w takim miejscu z prędkością wyższą niż 15 km/h może spowodować nawet położenie zestawu jeśli na przykład przewozi on substancje płynne. I tu niezbędna jest świadomość kierowcy. Dlatego tak cenna jest umiejętność przewidywania i myślenia na drodze, na które zwracano uwagę podczas szkolenia Bezpieczna Flota PZU. Komentarz

Adam Knietowskiinstruktor techniki jazdy

Szkolenie bezpiecznej jazdy kierowców pojazdów ciężarowych opiera się głównie na ćwiczeniach podnoszących świadomość o zagrożeniach oraz tych zadaniach, które korygują technikę prowadzenia pojazdu. Zajęcia teoretyczne poświęcone są wszelkim treściom dotyczącym fizyki ruchu pojazdu, systemów bezpieczeństwa a także typowych zagrożeń na drodze. Duży nacisk kładzie się na elementy jazdy defensywnej tak bardzo koniecznej w przypadku prowadzenia ciężarówki. Szkolenie ciężarowkami różni się od szkoleń na samochodach osobowych przede wszystkim specjalistyczną strukturą zagadnień. Większa masa i wymiary powodują potencjalnie więcej problemów na drodze z opanowaniem ciężarówki. Ponadto czym innym jest rekreacyjna jazda samochodem, a wykonywanie pracy kierowcy, obciążonego wieloma obowiązkami i ogromną odpowiedzialnością. Konieczne są więc umiejętności profesjonalnego kierowania i umiejętność bezpiecznego organizowania czasu pracy.W szkoleniu bezpiecznej jazdy dużą wagę kładziemy na fundamenty prowadzenia pojazdu, czyli pozycję za kierownicą, wyczucie przez kierowcę sprzętu i gabarytów pojazdu oraz umiejętność wykorzystania systemów bezpieczeństwa jakimi dysponuje samochód. Staramy się też nauczyć elementów jazdy defensywnej, czyli między innymi zachowywania odpowiednich odstępów od poprzedzających pojazdów, umiejętnego hamowania a także sygnalizowania naszych zamiarów na drodze z dużym wyprzedzeniem. W szkoleniu kierowców ciężarówek szczególnie zwracamy uwagę na prędkość. Staramy się pokazać kierowcom, że różnica prędkości nawet 5 km/h może zmienić zachowanie samochodu i doprowadzić do utraty panowania nad pojazdem. W przypadku ciężarówki wystarczy 25-30 km/h podczas jazdy na łuku poślizgowym czy kręgu żeby przekroczona została granica poślizgu, auto przestało dobrze skręcać a ewentualna naczepa zaczęła żyć własnym życiem., Jak się można domyślić konsekwencje ewentualnego wypadku i siła rażenia takiej ciężarówki są wielokrotnie większe niż samochodu osobowego. Niezwykle istotną kwestią w szkoleniu kierowców pojazdów ciężarowych jest powtarzanie co jakiś czas cyklu szkoleń. Niezbędna jest regularna kontrola stosowania nowych nawyków i prawidłowego stylu jazdy. Tak czyni na przykład przeszkalana firma POLOmarket. Kierowcy często mają tendencję do zachowań rutynowych, łatwo przyzywczajają się do większego tempa jazdy, do zbyt dużej prędkości. A większość sytuacji kryzysowych bierze się głównie z powodu braku czasu i przestrzeni. Gdy kierowca ma bardzo mało czasu reaguje odruchowo, często panicznie, niedokładnie a ogromna inercja rozpędzonej ciężarówki staje się szalenie trudna do opanowania. Zatem nawet lekko przesadzona prędkość, zbyt małe odstępy, slaba koncentracja i nonszalancja kierowcy to czynniki zwiększąjące drastycznie prawdopodobieństwo wypadku. Warto, by każdy kierowca mógł w bezpiecznych warunkach ODTJ-u przekroczyć granicę możliwości pojazdu i samego siebie. Przecież oczywistym jest, że jeśli się granicy nie przekroczy to się jej pozna nigdy... Przemysław Dobrosławski