2 mld na elektryczne ciężarówki. Dopłaty nawet do 60 proc.

Juliusz Szalek

14 października 2024

Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) zaakceptował program NFOŚiGW wsparcia zakupu zeroemisyjnych pojazdów ciężarowych. Na dotacje zostanie przeznaczone łącznie 2 miliardy złotych, czyli o miliard więcej niż pierwotnie zakładano. Rusza też program wsparcia budowy sieci ładowania.

To długo wyczekiwana decyzja, która realnie wpłynie na tempo rozwoju sektora transportu, przyczyniając się do wzrostu konkurencji elektrycznych pojazdów ciężkich. Zatwierdzenie programu „Wsparcie zakupu lub leasingu pojazdów zeroemisyjnych kategorii N2 i N3” to ważny krok w transformacji sektora transportu ciężkiego, na który branża TSL – odpowiadająca za 6-7% polskiego PKB – długo czekała. Dzięki programowi przedsiębiorcy z sektora transportu będą mogły zmodernizować swoje floty, co przyczyni się do wzrostu ich konkurencyjności na europejskim rynku.

Zasady zatwierdzonego przez EBI programu pozostały bez zmian. Wysokość subsydiów wciąż zależy od wielkości firmy i rodzaju pojazdu objętego wsparciem. W przypadku zakupu dofinansowanie może wynosić maksymalnie: 30% kosztów kwalifikowanych dla dużych przedsiębiorstw, 50% dla średnich i 60% dla małych. Łączna kwota wsparcia nie może jednak przekroczyć 400 tys. zł dla pojazdów kategorii N2 lub 750 tys. zł dla kategorii N3. W przypadku wyboru leasingu, dotacja nie może być wyższa niż wysokość wstępnej opłaty leasingowej.

Wsparcie na tworzenie sieci

Oprócz wsparcia na zakup elektrycznych pojazdów ciężarowych, w niedługim czasie powinny zostać uruchomione dwa inne kluczowe programy wsparcia, które uzyskały już akceptację Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Obejmują one budowę i rozbudowę sieci elektroenergetycznych dla ogólnodostępnych stacji ładowania dużej mocy oraz rozwój publicznych stacji ładowania dla ciężkiego transportu. Łączny budżet tych inicjatyw wynosi 6 miliardów złotych, a ich beneficjentami będą m.in. operatorzy stacji ładowania.

Program budowy i rozbudowy ogólnodostępnych stacji ładowania dla ciężkiego transportu, uzyskał pozytywną rekomendację Europejskiego Banku Inwestycyjnego już w marcu 2024 roku. Mimo to prognozujemy, że jego uruchomienie nastąpi dopiero w pierwszej połowie 2025 r. Opóźnienia te mogą być wyzwaniem dla branży, liczymy jednak, że zintensyfikowane działania w najbliższych miesiącach pozwolą na ich szybkie wdrożenie.

Zgodnie z założeniami projektu co najmniej 80% środków z budżetu wynoszącego 2 mld zł przeznaczone zostanie na dotacje dla ładowarek zlokalizowanych wzdłuż sieci TEN-T, a pozostałe 20% na stacje ładowania w centrach logistycznych oraz terminalach intermodalnych. Program ma być realizowany do 2029 r., a finansowanie przyznawane będzie w ramach konkursów, gdzie do oceny złożonych wniosków uwzględnione zostaną takie kryteria jak efektywność dofinansowania, termin realizacji oraz efektywność rzeczowa – mówi Maciej Mazur, Dyrektor Zarządzający PSNM.

Europejski Bank Inwestycyjny zatwierdził również program „Budowa/rozbudowa sieci elektroenergetycznych na potrzeby ogólnodostępnych stacji ładowania dużej mocy”, który jest skierowany do operatorów sieci dystrybucyjnych.  Jego celem jest rozwój infrastruktury energetycznej wspierającej tworzenie publicznych stacji ładowania zlokalizowanych wzdłuż głównych tras TEN-T, w centrach logistycznych, bazach operacyjnych oraz terminalach intermodalnych. Budżet programu także wynosi 2 miliardy złotych.

Polska, mimo swojej wiodącej pozycji w transporcie ciężkim, nadal nie rozpoczęła z odpowiednim tempem transformacji ciężarowej floty na zeroemisyjną, co w najbliższych latach może przełożyć się w skrajnym przypadku do wykluczenia transportowego. Obecnie na polskich drogach jeździ jedynie około 100 elektrycznych pojazdów ciężarowych (eHDV).

Wdrożenie wyczekiwanych programów wsparcia stanowić będzie istotny krok w stronę utrzymania status quo w sektorze. Te inicjatywy, dzięki swojemu kompleksowemu charakterowi, dają nadzieję na szybki rozwój rynku i zwiększenie zainteresowania elektryfikacją wśród firm transportowych w Polsce - dodaje Piotr Ziółkowski, Koordynator Komitetu PSNM ds. Logistyki i Transportu.

Sektor TSL w Polsce odpowiada za generowanie 6-7% PKB zrzeszając 125 tys. firm, zatrudniających około 750 tys. osób. Biorąc pod uwagę przełomowe zmiany zachodzące w tym obszarze w Unii Europejskiej rozwój elektromobilności stanowi czynnik niezbędny do ochrony konkurencyjności i innowacyjności polskiego rynku.

Przesądzają o tym zarówno cele strategiczne UE, kolejne propozycje zaostrzenia norm emisji dla pojazdów ciężkich, jak też dążenie wielu przedsiębiorstw do dekarbonizacji łańcuchów dostaw, które obejmie również etap transportu towarów. Z tego względu konieczne jest wsparcie rozwoju polskiego sektora TSL w transformacji napędowej oraz dążenie do umocnienie polskiej pozycji na arenie europejskiej w transporcie ciężkim.