Elektromobilność szansą na rozwój

28 lutego 2018

W Ministerstwie Rozwoju zostało podpisane porozumienie, którego efektem ma być zwiększanie liczby elektrycznych autobusów w Polsce. Przyjęty Plan Rozwoju Elektromobilności obejmuje budowę infrastruktury do ładowania autobusów i samochodów elektrycznych, a także koordynację prac badawczo-rozwojowych.

Przygotowany przez Ministerstwo Energii Plan Rozwoju Elektromobilności w Polsce wpisuje się w światowy trend związany z rozwojem elektromobilności. Jak tłumaczyli nam eksperci Ministerstwa Rozwoju, przyjęcie planu oznacza skoncentrowanie się na przyszłościowej technologii oraz niesie ze sobą szereg korzyści dla kraju, mieszkańców miast, użytkowników transportu miejskiego oraz jego operatorów.

Program e-Bus

Ministerstwo Rozwoju podkreśla, że Program e-Bus jest ważnym elementem planu reindustrializacji określonym w Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Autobusy elektryczne to fakt, z którym już dzisiaj nikt nie dyskutuje, a program zakłada dynamiczny rozwój polskiej gospodarki w segmencie ich produkcji. Polskie firmy, produkujące już dzisiaj autobusy elektryczne i cieszące się dobrą opinią użytkowników w Polsce, Europie i na całym świecie, mają szansę stać się liderami w tym obszarze.

Rozwój rynku autobusów elektrycznych jest ściśle powiązany z rozbudową infrastruktury ładowania. Dlatego konieczna jest współpraca dostawców pojazdów z samorządami w zakresie finansowania i budowy infrastruktury. Polski rząd widzi związane z tym duże, nie tylko ekologiczne, ale także gospodarcze, korzyści. To przede wszystkim tysiące nowych, wysoko płatnych miejsc pracy dla polskich specjalistów, silny impuls innowacyjny dla gospodarki oraz zwiększenie zdolności eksportowych Polski. – Chcemy, aby polska branża elektromobilna w perspektywie kilku lat stała się istotnym elementem nowej światowej rewolucji przemysłowej. Do roku 2025 chcemy zbudować silny przemysł autobusów elektrycznych. Planujemy stworzyć rynek e-autobusów o wartości dodanej 2,5 mld zł rocznie – czytamy w oświadczeniu Ministerstwa Rozwoju dla magazynu „Fleet”.

Impuls innowacyjny

Deklaracje stają się powoli faktami. Przedstawiciele rządu i samorządów zainaugurowali współpracę dotyczącą rozwoju elektromobilności. Jednym z istotnych celów porozumienia jest zwiększenie liczby autobusów elektrycznych w polskich miastach i gminach w ramach istniejących systemów komunikacji zbiorowej. Listy intencyjne w tej sprawie podpisali dziś przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju, Ministerstwa Energii, Polskiego Funduszu Rozwoju, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz samorządowcy z 41 polskich miast i gmin, reprezentujący niemal 45% taboru autobusowego w Polsce. Inicjatywę objął swoimi auspicjami Związek Miast Polskich. Rozwój sektora elektromobilności w Polsce jest jednym ze strategicznych projektów zapisanych w Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, uchwalonej przez Radę Ministrów.

Porozumienie tworzy wspólnotę, która będzie kształtować zasady rozwoju elektromobilności w całej Polsce. – Porozumienie oznacza, że elektromobilność znajduje się na najlepszej drodze, żeby stać się kołem zamachowym reindustrializacji naszej gospodarki i pozytywnym przykładem budowania w Polsce przemysłu przyszłości – mówił Mateusz Morawiecki, wicepremier i minister rozwoju i finansów, podczas podpisywania listu intencyjnego w sprawie rozwoju elektromobilności (Polski Fundusz Rozwoju podpisał dokument m.in. z resortami rozwoju i energii, a także 41 samorządami). Wydarzenie miało miejsce 20 lutego br., a jego efekty, jeśli wierzyć zapowiedziom, powinniśmy odczuć już niedługo. – Dynamiczny rozwój branży e-busów, czy szerzej mówiąc – polskiej branży elektromobilności, to nie tylko czystsze powietrze w naszych miastach. To przede wszystkim tysiące nowych, wysoko płatnych miejsc pracy dla polskich specjalistów, silny impuls innowacyjny dla gospodarki oraz zwiększenie zdolności eksportowych Polski, bo przecież polskie e-busy już zdobywają rynki nie tylko europejskie, ale i światowe. Wiemy, że konkurencja jest wymagająca, chcemy jednak, aby polska branża elektromobilna w perspektywie kilku lat stała się istotnym elementem nowej światowej rewolucji przemysłowej – dodał podczas spotkania wicepremier Morawiecki.

Pogoń za prymusami

Duże szanse badawczo-rozwojowe w planie dotyczącym elektromobilności dostrzega Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. – Na elektromobilność stawia coraz więcej europejskich miast. Holendrzy wyznaczyli sobie ambitne zadanie, aby do 2025 roku 100% ich miejskiego taboru stanowiły bezemisyjne zielone autobusy. Dzięki spójnemu i ponadresortowemu projektowi polskie miasta mogą wyprzedzić europejskich prymusów. Przyczyni się do tego w znacznym stopniu program Bezemisyjny transport publiczny, uruchomiony przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, czyli agencję wykonawczą Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. ‒ Dzięki niemu na ulicach polskich miast pojawią się nowoczesne pojazdy, będące wytworem polskiej myśli technicznej – powiedział Jarosław Gowin, wicepremier, szef resortu nauki.

Polskie miasta są zainteresowane rozwojem rynku elektrycznych taksówek (Rzeszów), a także car sharingu (m.in. Wrocław i Kraków) oraz elektrycznych samochodów. – Chodzi nam o zaangażowanie dzisiejszych i przyszłych miast-sygnatariuszy naszego porozumienia we wszystkie inicjatywy związane z rozwojem elektrycznego transportu miejskiego i samochodów elektrycznych – dodał wicepremier Gowin.

Z kolei Michał Kurtyka, wiceminister energii i szef Programu Elektromobilność 2025, podkreślał, że celem jest wspólne wypracowanie rozwiązań, z których będą mogli korzystać wszyscy sygnatariusze. Podsekretarz stanu w Ministerstwie Energii przypomniał, że resort energii prowadzi kompleksowe działania nad stworzeniem warunków dla intensywnego rozwoju elektromobilności – Opracowaliśmy Plan Rozwoju Elektromobilności, pracujemy nad ustawą. Chcemy być częścią światowego przemysłu pojazdów elektrycznych i stymulować powstanie nowego rynku w Polsce – dodał Kurtyka.

Budowa rynku

Na koniec 2016 roku, autobusy elektryczne stanowiły zaledwie 0,3% wszystkich autobusów obsługujących komunikację zbiorową w polskich samorządach. W sumie, 31 e-busów jeździ obecnie po ulicach pięciu polskich miast: Warszawy (20 autobusów elektrycznych), Krakowa (6), Inowrocławia, Jaworzna (2) oraz Lublina (1). Zgodnie z planami polskich samorządów oraz prognozami rządowymi, za pięć lat po ulicach polskich miast i gmin będzie jeździć ok. tysiąca autobusów z napędem elektrycznym.

Już teraz sygnatariusze porozumienia zadeklarowali chęć zakupu w sumie 780 autobusów elektrycznych. Podpisane dziś w Ministerstwie Rozwoju listy intencyjne pomiędzy stroną rządową a samorządami, poza kwestią zwiększania udziału elektrycznych autobusów w taborze komunikacji zbiorowej, obejmują też inne obszary współpracy dotyczącej rozwoju elektromobilności w Polsce. Chodzi między innymi o zaplanowanie i zbudowanie infrastruktury do ładowania autobusów i samochodów elektrycznych, wspólny udział w pracach badawczo-rozwojowych dotyczących rozwoju elektromobilności w Polsce czy przygotowanie księgi dobrych praktyk przy wprowadzaniu w polskich samorządach elektrycznego transportu miejskiego i samochodowego. Samorządy włączą się również w konsultacje projektu ustawy o elektromobilności, która ma stanowić konstytucję dla tworzącego się dopiero rynku.

Trzy fazy

Cele Programu Rozwoju Elektromobilności zostały określone w Planie Rozwoju Elektromobilności przygotowanym przez Ministerstwo Energii. Plan proponuje działania, które doprowadzą do: upowszechnienia infrastruktury ładowania i pojazdów elektrycznych na polskich drogach, rozwoju przemysłu elektromobilności oraz stabilizacji sieci elektroenergetycznej poprzez integrację pojazdów z siecią. Dokument proponuje wyszczególnienie trzech faz rozwoju elektromobilności w Polsce, które różnicować będzie poziom rozwoju rynku i wymagana w związku z tym intensywność i zakres zaangażowania państwa w jego stymulowanie.

Pierwsza faza będzie miała charakter przygotowawczy i potrwa do 2018 roku. Najważniejszym elementem tej fazy jest przyjęcie ustawy o elektromobilności (w Ministerstwie Energii trwają ostatnie prace nad projektem) oraz skoncentrowanie finansowania publicznego na elektromobilności. W drugiej fazie (2019–2020) w wybranych aglomeracjach zbudowana zostanie infrastruktura zasilania pojazdów elektrycznych. Zintensyfikowane zostaną zachęty do zakupu pojazdów elektrycznych. Oczekiwana jest komercjalizacja wyników badań z obszaru elektromobilności rozpoczętych w fazie pierwszej oraz wdrożenie nowych modeli biznesowych upowszechnienia pojazdów elektrycznych. W trzeciej fazie (2020–2025) zakłada się stopniowe osiąganie dojrzałości przez rynek elektromobilności i wycofywanie instrumentów wsparcia.

Działanie od podstaw

Istotną rolę w programie elektromobilności odgrywa Polski Fundusz Rozwoju. Kieruje on realizacją Programu e-Bus, który ma na celu budowę ekosystemu, umożliwiającego powstanie polskiego rynku autobusów elektrycznych o wartości ok. 2,5 mld złotych rocznie i tworzącego ok. 5 tysięcy nowych miejsc pracy. Będzie także impulsem dla skoku cywilizacyjnego opartego na rozwiązaniach przemysłu 4.0.

Zamiarem jest stworzenie autobusu elektrycznego składającego się w głównej mierze z polskich komponentów, dostępnego cenowo, efektywnego w eksploatacji i dojrzałego technologicznie. Aspiracją programu jest docelowa sprzedaż autobusów elektrycznych na poziomie ok. tysiąca sztuk rocznie oraz zbudowanie mocnej pozycji eksportowej do 2025 roku. – Polski Fundusz Rozwoju działa w branżach innowacyjnych. Dlatego jesteśmy gotowi aktywnie uczestniczyć we wspieraniu rozwoju elektromobilności w Polsce, zarówno poprzez instrumenty finansowania infrastruktury miejskiej dla samorządów pragnących wprowadzać niskoemisyjny tabor na potrzeby transportu zbiorowego, jak i finansowanie dla innowacyjnych firm z branży elektromobilnej – powiedział Paweł Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju.

W ramach programu rozwijania elektromobilności uruchamianych jest szereg inicjatyw konkursowych dedykowanych programowi. Jedną z nich jest ogłoszony 25 stycznia 2017 roku przez wicepremiera Jarosława Gowina program Bezemisyjny Transport Publiczny. To jeden z elementów działań w ramach rządowej Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju w zakresie pojazdów zero- i niskoemisyjnych, realizowanych przez współpracujące ze sobą ministerstwa rozwoju, energii, nauki i szkolnictwa wyższego oraz środowiska. Na początku lutego Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ogłosiła również konkurs z Programu Inteligentnego Rozwoju – Badania na rynek. Jeden z naborów jest skierowany wyłącznie do firm z sektora elektromobilności. Przedsiębiorcy mogą starać się o 50 mln zł na uruchomienie linii produkcyjnej dla nowych technologii lub nowych usług. Dodatkowo, dzięki 1,5 mld zł z Programu Polska Wschodnia, Białystok, Kielce, Lublin, Olsztyn i Rzeszów otrzymały szanse na realizację 14 inwestycji rozwijających ekologiczną komunikację miejską, wartych łącznie 2,1 mld zł. Wnioski o dofinansowanie wszystkich projektów zostały już złożone. Pierwszą umowę o dofinansowanie podpisał Olsztyn.

Jadwiga Emilewicz, podsekretarz w Ministerstwie Rozwoju

Rozwój sektora elektromobilności w Polsce jest jednym ze strategicznych projektów zapisanych w Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, przyjętej przez rząd 14 lutego br. Rozwój pojazdów o napędzie elektrycznym powinien stanowić olbrzymi impuls zarówno dla przemysłu motoryzacyjnego, jak i wielu innych przemysłów pracujących na jego rzecz. To nowy szeroki obszar działań innowacyjnych, a także możliwość rozwoju na terenie Polski najnowocześniejszych technik i technologii, które mogą znaleźć zastosowanie także w innych dziedzinach gospodarki. Technologia pojazdów elektrycznych może w dużym stopniu przyczynić się do skutecznego sprostania licznym wyzwaniom, takim jak globalne ocieplenie, zależność od importu ropy naftowej i jej pochodnych, lokalne zanieczyszczenia powietrza oraz stabilizacja krajowych sieci elektroenergetycznych poprzez gromadzenie energii elektrycznej w akumulatorach samochodowych przy wykorzystaniu inteligentnych sieci.