Napęd Quattro - historia i praktyka

08 września 2015

Deszcz i śliska nawierzchnia to warunki idealne do tego by wypróbować zalety napędu Quattro. Taką oto możliwość zapewnił importer Audi podczas warszawskich jazd testowych.

Do testów Audi zaprezentowało niemal pełną gamę pojazdów z napędem na cztery koła Quattro.

System quattro był wynikiem zmiany sposobu myślenia jaka dokonała się w koncernie Audi w połowie lat siedemdziesiątych. Szczególne wrażenie podczas zimowych jazd testowych wywarł samochód terenowy. Pomimo słabej jednostki napędowej o mocy 75 KM pokonał na śniegu i lodzie prototyp Audi 200. W lutym 1977 konstruktor zawieszenia Jorgen Bensinger wpadł na pomysł aby
w samochodzie osobowym zastosować napęd jak w modelu Iltis (a więc na cztery koła), lecz z silniejszą jednostką napędową. Co ciekawe, projekt ruszył bez wsparcia ze strony koncernu, bez budżetu i bez „zlecenia konstrukcyjnego”, które w dużym zakładzie potrzebne jest nawet na nową klamkę do drzwi.
Podstawowe hasła tego projektu brzmiały następująco: przydatność do jazd długodystansowych, karoseria typu coupé, napęd na wszystkie koła, silnik z turbodoładowaniem. Bezpośrednio zaangażowanych było około dziesięciu osób, które zapewniały dyplomatyczne wsparcie ze strony poszczególnych działów. Ojcami projektu byli: Jorg Bensinger - inicjator, Ferdinand Piech - patron oraz szef, i Walter Treser - najlepszy kierownik działu projektowego. Powstały samochód otrzymał kryptonim Audi 80.
Obecnie system potrzebował nazwy. Decyzja miała zapaść na zebraniu dotyczącym strategii produktu. Przedstawiono na nim dwa pomysły. Zaproponowano nazwy Carat i Quattro. Carat to skrót od słów Coupe All Rad Antrieb Turbo. Walter Treser, autor nazwy Quattro, dowiedział się o tej propozycji i sprawdził, że istnieją już zaliczane do najtańszych perfumy o tej samej nazwie. Postarał się o jedną buteleczkę perfum i gdy podczas posiedzenia wymieniono nazwę Carat, wyjął ją i napomknął, że nie można nazwać produktu, który ma podbić świat, tak samo jak tandetne perfumy dla kobiet. W ten sposób zwyciężyła nazwa Quattro.
W marcu 1980 roku podczas Salonu w Genewie samochód został przedstawiony zagranicznym mediom. Od samego początku projektanci i konstruktorzy zgodni byli co do tego, że nowy samochód należy zaprezentować na arenie sportowej. Szybką i bezpośrednią konfrontację z konkurencją mogły zapewnić jedynie Mistrzostwa Świata w rajdach samochodowych 1981 roku.
Gdy zapadła ostateczna decyzja o konieczności skompletowania zespołu rajdowego,
w pierwszej kolejności zwrócono się do Fina, Hannu Mikkola. Był to najbardziej utytułowany kierowca, nie tylko w sezonie 1979, lecz także w całym dziesięcioleciu. Po jazdach testowych bez wahania przyjął on propozycję Audi. Drugim kierowcą została wybrana kobieta o nazwisku Michéle Mouton, najszybsza kobieta na czterech kółkach. Jesienią 1981 roku zdarzyła się rzecz niewiarygodna: Michéle Mouton jako pierwsza kobieta w historii sportu samochodowego wygrała wyścig w San Remo w ramach Mistrzostw Świata. Była to najlepsza reklama dla systemu quattro, dowód dla sceptycznych, którzy odtąd mieli pewność, że „nawet kobieta, mając do dyspozycji samochód z takim napędem, może bez trudu wygrywać”. W sezonie 1983 tytuł mistrza świata zdobył na Audi quattro Hannu Mikkola. Jego samochód wyposażono w mocny, 360 – konny silnik, dzięki któremu prędkość 100 km/h można było osiągnąć zaledwie w 4.2 sekundy.
Obecnie, z wiedzy jaką zdobyli inżynierowie Audi przy wyścigach sportowych, może skorzystać każdy kierowca. Napęd na cztery koła montowany w samochodach seryjnej produkcji, zasadniczo niczym nie różni się od układu stosowanego w samochodach rajdowych i wyścigowych. Siła napędowa rozdzielana jest automatycznie w sposób ciągły, pomiędzy cztery koła. W napędzie na przednią lub tylną oś na każde koło przekazywanych jest 50% mocy silnika. Natomiast w napędzie quattro do każdego napędzanego koła doprowadzone jest jedynie 25% mocy. Mniejsza siła napędowa oznacza mniejsze ryzyko poślizgu, lepszą przyczepność oraz większy margines bezpieczeństwa przy wszelkich manewrach. W ten sposób napęd na cztery koła zapewnia większą przyczepność oraz komfort jazdy nawet na śliskich nawierzchniach. Przy rozdziale momentu obrotowego pomiędzy obie osie, zmiany w ich obciążeniu spowodowane przyśpieszeniem czy zwiększonym ciężarem są znacznie mniejsze niż w przypadku napędu na tylną bądź przednią oś. Dzięki temu samochód znacznie szybciej przyspiesza i lepiej sobie radzi ze stromym podjazdem. Bezpieczną jazdę ułatwiają specjalne czujniki, które rozpoznają niepożądane zachowanie układu kierowniczego i problemy z utrzymaniem nadanego kierunku jazdy. Zapewniają one stabilność poprzez wpływanie na rozdział sił hamowania. W ten sposób, w połączeniu
z systemem antypoślizgowym i systemem kontroli trakcji, maksymalnie podwyższone jest bezpieczeństwo osób podróżujących Audi quattro. W przypadku jazdy po mokrej nawierzchni, tylne koła przejmują siły trakcyjne podążając za torem ustawienia kół przednich, które już rozprysnęły wodę.
Napęd Quattro jest chętnie wybierany przez nabywców Audi. W lipcu 2014 roku wyprodukowano sześciomilionowy pojazd z takim napędem. Dzięki blisko 170 modelom quattro – uwzględniając różne rodzaje nadwozia, silniki i skrzynie biegów – marka Audi oferuje największy wybór spośród wszystkich producentów samochodów segmentu premium. Technika quattro jest dostępna we wszystkich rodzinach modelowych. Audi Q7, Audi R8, Audi A4 allroad, Audi A6 allroad oraz wszystkie modele S i RS, dostępne są wyłącznie z napędem quattro.
Symbolem systemu quattro jest Gekon Malajski, którego sposób poruszania stanowi odzwierciedlenie wszystkich zalet quattro. Porusza się on po lesie tropikalnym, przeważnie po wilgotnych gałęziach i śliskim listowiu. Dobrą przyczepność w takich warunkach zawdzięcza z jednej strony przyssawkom, z drugiej natomiast rozdziałowi sił.

PD / Audi